Тәжірибе

КӘСІБИ ТӘЖІРИБЕ

Педагогикалық тәжірибе.
Педагогикалық тәжірибенің мақсаты – жас ерекшелік педагогикасы мен психологиясының ерекшеліктерін ескере отырып, аспапта ойнауды оқыту дағдыларын қалыптастыру, бұл колледж оқушыларын одан әрі балалар музыка мектептерінде, өнер мектептерінде, мәдениет сарайларында, жалпы білім беру мектептері мен басқа да қосымша білім беру мекемелерінде жұмыс істеуге дайындауға мүмкіндік береді. Болашақ педагогтарға өз бетінше жұмыс істеу тәжірибесі мен дағдыларын беретін педагогикалық тәжірибе жас педагогтың болашақ жұмысына барынша жақындатылған жағдайларда жүргізіледі. Музыкалық колледжде мұндай база базалық Балалар музыка мектебі болып табылады. Педагогикалық тәжірибенің ұзақтығы және оның мазмұны мамандыққа сәйкес оқу жоспарлары мен бағдарламаларымен анықталады. Педагогикалық тәжірибе музыкалық колледждің білім алушыларын болашақ кәсіби қызметке дайындайды, біліктілік құзыреттілігін қалыптастырып, дамытады. Музыкалық колледжде педагогикалық тәжірибе келесі түрде жүзеге асырылады:

1. сольфеджио, музыка әдебиеті, қазақ музыка әдебиеті, хор - жеке оқыту және топтық сабақтарда тәжірибе жетекшісінің педагогикалық жұмысын бақылау және талдау,
2. тәжірибе жетекшісімен бірге оқушылармен дербес педагогикалық жұмыс,
3. сыныптан тыс жұмысты ұйымдастыру,
4. оқу-әдістемелік құжаттаманы жүргізу,
5. жалпы мектептік іс-шараларды дайындауға және өткізуге қатысу.

Педагогикалық тәжірибе оқушылардың қабілеттері мен жеке қасиеттерінің деңгейін зерделеуді, музыкалық қабілеттерін дамыту және бағдарламаны орындау үшін қажетті әдістемелер мен технологияларды таңдауды, оқытудың келешегін қарастырады. Бұл бақылаулардың нәтижелері оқушының, сыныптың сипаттамасы үшін негіз болады.
Тәжірибеден өтуші барлық тыңдауларға, емтихандарға, конкурстарға, концерттерге қатысуы тиіс, оқушылардың сөз сөйлеуіне талдау жасай алады, репертуарды таңдауға қатысады, практика жетекшісімен бірге оқу құжаттарын толтырады, ашық сабақ өткізеді, практиканттың күнделігін жүргізеді, күнтізбелік жоспарлар дайындайды, ашық сабақ әзірлеуін, практиканттың оқу жылындағы есебін дайындайды.

Хоро тәжірибесі, хор үйірмесіндегі жетекшілік
Хор тәжірибесі орындаушылық, сахналық, шығармашылық дағдыларды дамытуға және жетілдіруге бағытталған, әр түрлі вокалдық-хор жаттығуларын орындауды үйренуді, жалпы шығарманың партитурасын талдауды, мазмұнын, музыкалық және әдеби мәтінді, көркем бейнені талдауды қамтиды. Хор тәжірибесінен өту барысында, белсенді хор және ансамбльдік репертуарына ие бола отырып, әр түрлі дәуірдің, мәдениеттің туындыларын қамтитын, физиология мен дауыс гигиенасының базалық біліміне ие бола отырып, педагогикалық технологиялар мен музыкалық білім беру әдістерін пайдалана отырып, білім алушы дағдыларды меңгереді:

• балалар хор ұжымымен ұйымдастыру жұмысы,
• классикалық және қазіргі заманғы, академиялық және халық музыкасының шығармаларын қолдана отырып, жас ерекшеліктеріне сәйкес репертуарлық жоспарды таңдау және құрастыру,
• әр түрлі регистрлердегі дыбыс түзілімдері, артикуляциялар, тыныс алу, өзін-өзі бақылау, интонирлеу тазалығы және ән салу мәнерлілігі,
• концерттік алаңдарда оқушылардың сахналық мінез-құлқын қалыптастыру,
• ансамбльмен, хор ұжымымен жұмыста қосалқы міндет ретінде шығармашылық атмосфера құру,
• хор аранжировкаларын жасау

Барлық алған дағдылары болашақ хор пәндерінің оқытушысы, хормейстер, жалпы білім беретін мектептерде, балалар музыка мектептерінде, балалар өнер мектептерінде және басқа да қосымша білім беру мекемелерінде вокалдық ансамбль жетекшісі кәсіби құзыреттілігі болып табылады.

Концертмейстерлік тәжірибе
Концертмейстерлік тәжірибе Фортепиано бөлімінің кәсіби практикасының құрамдас бөлігі болып табылады, хормен, вокалисттермен және аспапшы - Музыкалық колледж жанындағы базалық Балалар музыка мектебінің оқушыларымен концертмейстер ретінде жүргізіледі. Репертуарды зерделеу және жинақтау, музыкалық шығармалардың орындаушылық талдауын орындау, парақтан оқу және транспондау практиканттарға әр түрлі музыкалық стильдерде бағдарлануға, репетициялық және концерттік қойылымдардың дағдыларын меңгеруге, солист, хормен оңтайлы дыбыстық тепе-теңдікті табуға мүмкіндік береді.

Фольклорлық-этнографиялық тәжірибе
Тәжірибенің бұл түрі кәсіби болып табылады. Оқыту нәтижесінде тәжірибеден өтушілер құзыреттілікке ие болады:

• тәжірибелік материалмен жұмыс істей білу, халық музыкалық шығармашылығының жанрларын талдай білу, дәстүрлі музыканың ұсынылған музыкалық фрагменттерін есту арқылы жазу;
• қазақ дәстүрлі музыкасының ерекшеліктерін анықтау, қосымша аспапта (домбырада) ойнаудың негізгі тәсілдерін меңгеру және аспаптың пайда болу және даму тарихын білу;
• қазақ дәстүрлі музыка тілінің заңдылықтарын меңгеру;
• музыкалық және поэтикалық мәтінді ашып, ұсынылған материалдың мәнерін, жанрларын, өңірлік қатыстылығын анықтай білу;
• берілген жанрлық үлгіге суырып салма білу.

Лекторлық тәжірибе
Лекторық тәжірибе Музыка теориясы бөлімінің кәсіби тәжірибесін құраушы ретінде музыкалық-ағартушылық іс-әрекет дағдыларын қалыптастырады және дамытады. Дәріскерлік тәжірибе білім алушылардың дәріскерлер, концерттік бағдарламалар, тақырыптық дәріс-концерттер ретінде өнер көрсетуі болып табылады. Тәжірибеден өтушінің сахналық қойылымының түрі аудиторияның әлеуетті сұраныстарының деңгейіне байланысты өзгеріп отырады. Колледждің орындаушылық бөлімінің білім алушылары мен дәріскер-тәжірибеден өтушінің құрамында концерттік бригадаларды ұйымдастыру мүмкін болады.
Кәсіби тәжірибеден сәтті өтуге жалпы кәсіптік, музыкалық-тарихи және музыкалық-теориялық пәндердің барлық кешенінің білімін меңгеруге ықпал етеді. Дәріс-концертті, орындаушылық байқауды жүргізудің қазіргі заманғы формаларын қолдану, кіріспе сөзді құрастыру, түсініктерге материалды таңдау, сахналық этикетті сақтау, лекторлық шеберлік негіздерін білу, ғылыми-зерттеу жұмысының негіздерін білу, музыкалық материалды таратып жазу, сауатты лексика, кәсіби терминология білім алушыларға классикалық музыка өнері мен Қазақстанның қазіргі заманғы өнерін насихаттау бойынша мәдени-ағартушылық қызметте базалық теориялық білімді қолдануға мүмкіндік береді. Лекторлық тәжірибе базасы ұйымдар мен оқу орындарының түрлі концерттік алаңдары, жұмыс істеп тұрған лекторийлер, мәдени-ағартушылық, филармониялық және басқа да мәдениет, өнер және білім беру мекемелері болып табылады.

Мектеп тәжірибесі.
Мектеп тәжірибесі жалпы білім беретін мектептерде хор бөлімінің колледж оқушылары үшін Музыка сабақтарында, «Мектептегі сынақ сабақтары» және «Диплом алдындағы тәжірибе» Музыкалық білім беру бөлімінің білім алушылары үшін өткізіледі, келесі түрлері бар:

• жалпы білім беру мектептердің музыка пәні мұғалімдерінің сабақтарына қатысу;
• сабақ пен сыныптан тыс іс-шараларды өздігінен бетінше өткізу.
• Мектеп тәжірибесі әр түрлі мектептердің педагогикалық принциптерін қолдануға, музыкалық тәрбие әдістерінің теориясы мен тәжірибелік жүзеге асуына, музыкалық деректердің диагностикасын зерделеуге және оқушылардың табиғи музыкалық қабілеттерін бағалау мен дамыту тәсілдеріне бағытталған.

Мектеп тәжірибесі білім алушының келесі кәсіби құзыреттілігін қалыптастырады:
тәрбие және білім теориясының негіздерін меңгеру, жас ерекшелік психологиясы мен педагогика ерекшеліктерін білу;

• хор орындау өнерінің әдістемесі мен практикасын, хормен ән айтуды оқыту әдістемесін, хордың мәнерлі және техникалық мүмкіндіктерін білу;
• музыкалық өнер саласындағы көркем таным мен шығармашылық қызметтің негізі ретінде музыкалық қабылдау және ойлау феноменін түсіну;
• музыкалық мәдениеттің негізгі тарихи даму кезеңдерін, ұлттық дәстүрлердің ерекшелігін, музыканың фольклорлық бастауларын, музыкадағы әр түрлі бағыттар мен стильдерді білу;
• ақпараттық, дидактикалық, көркемдік материалдарды таңдау, нормативтік және оқу-әдістемелік құжаттамамен жұмыс істей білу, білім беру мекемелерінің қызметін ұйымдастыру негіздерін білу.

Орындаушылық тәжірибе.
Пәннің мақсаты – Қазақстан Республикасының әлемдік музыкалық мұрасын, музыкалық мәдениетін танымал ету бойынша концерттік іс-шараларды өткізу үшін кәсіби дағдыларды жүзеге асыру үшін орындаушы-музыкантты дайындау.
Орындаушылық тәжірибе шығармамен және концерттік қойылыммен жұмыс істеу дағдыларын қалыптастырады және дамытады, орындаушылық қызметке деген махаббат пен шығармашылық қарым-қатынасты тәрбиелейді, өз еңбектерінің табысты нәтижелерін алуға, сахналық мәдениет пен этиканы білуге ынталандырады.
Орындаушылық тәжірибе оқу тәжірибесін қамтиды - жабық академиялық тыңдауларда сөз сөйлеу және концерттік-қаланың, облыстың әр түрлі алаңдарында өткізілетін музыкалық колледждің іс-шараларына қатысу, конкурстарға қатысу.
Орындаушылық тәжірибенің нәтижесі – орындаушының кәсіби құзыреттіліктерін иелену: музыкалық аспапта ойнау және дыбыс шығару техникасын меңгеру, кең орындаушылық репертуардың арқасында ұйымның шығармашылық-өндірістік қызметіне қатысу қабілеті, жеке аспаптық бағдарлама дайындау, сондай-ақ ансамбль, оркестр, хор құрамында аккомпаниатор ретінде туыстық аспапта ойнау дағдыларын көрсету, оркестрлік және ансамбльдік ұжымдарда орындаушылық қызметті жүзеге асыру.